Basistheorieën over opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling. Principes van onderwijs

2024 Auteur: Priscilla Miln | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2024-02-18 07:20

Het proces van het opvoeden van een persoon is een moeilijke taak. Natuurlijk kunnen verschillende theorieën die zowel in onze tijd als in de oudheid zijn ontwikkeld, helpen bij het oplossen ervan. Niet alleen psychologen van de vorige eeuw, maar ook filosofen uit de oudheid, artsen, leraren en denkers uit het verre verleden waren geïnteresseerd in de opvoeding van de persoonlijkheid. Socrates, Aristoteles, Democritus, Plato hebben er bijvoorbeeld over nagedacht.

De studie van kwesties die verband houden met de opvoeding van iemands persoonlijkheid was gewijd aan de werken van Rousseau en Herbart. Natuurlijk hebben de meeste pedagogische theorieën in de afgelopen eeuw vorm gekregen. De belangrijkste daarvan worden beschouwd als het werk van auteurs als Anton Makarenko, John Dewey, Lawrence Kohlberg. Leraren en psychologen van de vorige eeuw baseerden hun werk echter op eerdere theorieën, waaronder het werk van Rousseau en Herbart, waarin volledig tegengestelde ideeën werden uitgedrukt.

Wat is een "persoonlijkheid"? Concept

Absoluutalle bestaande basistheorieën over opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling gaan uit van de kenmerken van dit concept. Wat is een "persoonlijkheid"? Volgens een algemene definitie verwijst deze term naar de sociale essentie van een persoon, een combinatie van bepaalde individuele karaktereigenschappen en eigenschappen die overeenkomen met de normen en tradities van de samenleving.

Dat wil zeggen, een persoonlijkheid is niet de fysiologische aard van een individu, maar iets dat zich manifesteert in het kader van sociale relaties met andere mensen. Een reactie op honger of kou is bijvoorbeeld geen persoonlijkheidskenmerk, maar de individuele kenmerken van een persoon, zoals de manier van spreken, lopen en nog veel meer. Maar zijn vermogen om met anderen te onderhandelen, rekening te houden met de specifieke omstandigheden van de situatie, heldhaftigheid te tonen of, omgekeerd, lafheid in noodsituaties - dit zijn persoonlijkheidskenmerken.

Het concept persoonlijkheid combineert dus een psychologische, sociale en filosofische basis en is het onderwerp van studie in deze disciplines.

Hoe kunnen theorieën over persoonlijkheidsontwikkeling worden geclassificeerd?

Er zijn veel verschillende theorieën over hoe een persoon precies moet worden opgevoed, en niet alleen een kind moet opvoeden en opvoeden. Maar tussen deze overvloed vallen, historisch gezien, drie basistheorieën van opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling op. In het kort kan hun essentie als volgt worden uitgedrukt:

• humanisme;
• autoritarisme;
• vrijheid om te worden.

Deze stellingen zijn niet de namen van specifieke pedagogische of psychologische methoden. Dit zijn eerder notatiesrichtingen waarin de bestaande basistheorieën over opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling zich hebben ontwikkeld.

Wat kenmerkt de belangrijkste soorten theorieën?

De belangrijkste kenmerkende punten zijn duidelijk uit de richting waartoe deze of gene onderwijstheorie behoort. Met andere woorden, een korte beschrijving van de basistheorieën van opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling ligt in hun namen.

Methoden die gebaseerd zijn op de principes van het humanisme worden bijvoorbeeld gekenmerkt door het feit dat de prioriteit ligt bij de ontwikkeling van dergelijke eigenschappen:

• harmonie;
• empathie;
• bescherming door de samenleving van de belangen en behoeften van elk van haar leden;
• vriendelijkheid en zo.

De ideeën van het humanisme impliceren ook de speciale zorg van de staat voor opvoedings- en onderwijsstructuren. In het algemeen worden de principes van het humanisme in hun pure vorm niet toegepast in de praktische pedagogiek vanwege hun isolatie van de realiteit en een soort utopisme.

Autoritarisme is een theorie over de ontwikkeling van socialisatie en opvoeding van een persoon die in staat is om de levensomstandigheden adequaat waar te nemen en rekening kan houden met de interesses, culturele kenmerken en behoeften van anderen. Veel deskundigen schrijven de theorie van pragmatisme in het onderwijs aan deze richting toe. Makarenko's methoden behoren ook tot deze richting.

Vrijheid van worden is een concept over opvoedingstheorieën en persoonlijkheidsontwikkeling zonder het gebruik van speciale pedagogische technieken. Dat wil zeggen, ze hebben het over de zogenaamde natuurlijke opvoeding en opvoeding van het kind. Voor een groot deel zijn deze theorieënzijn gerelateerd aan de principes van het humanisme, daarom worden ze in de regel in samenhang beschouwd. Leo Tolstoj en vele andere prominente denkers uit het verleden pleitten voor natuurlijke opvoeding.

Beginselen van het ouderschap

Onderwijs van persoonlijke kwaliteiten begint vanaf de vroege kinderjaren. Alle bestaande pedagogische en psychologische theorieën zijn het hierover eens. Elk van hen brengt zijn eigen fundamentele ideeën naar voren over de opvoeding van een persoon. Maar als we de bestaande methoden niet afzonderlijk beschouwen, maar als een geheel, dan kunnen we tot op zekere hoogte de belangrijkste principes onderscheiden die inherent zijn aan elk van de theorieën.

De volgende stellingen kunnen worden beschouwd als de fundamentele principes van het onderwijsproces:

• een duidelijk begrip van wat er in het hoofd van het kind moet worden 'geïnvesteerd', dat wil zeggen, de doelen van het proces;
• aanvaardbare en effectieve manieren om informatie en beïnvloedingsmethoden over te brengen correct bepalen;
• zich aanpassen aan wat wordt gepromoot, om een autoriteit te zijn in de ogen van kinderen;
• begrijp de gevolgen van je acties;
• vermijd fysieke straffen en vertrouwdheid;
• respecteer en houd van de persoonlijkheid van het kind, begeleid het, niet onderdrukken.

Absoluut alles moet worden begrepen als een gevolg van iemands acties. Als een persoon bijvoorbeeld aan een kind de noodzaak uitlegt om respect voor ouderen te tonen, maar het tegelijkertijd niet nodig vindt om aandachtig naar grootouders te luisteren, hoewel hij niet vergeet om plaats te maken voor gepensioneerden in het vervoer, dan het kind zal zich bewust worden van de relativiteit van dogma's. Dat zal het kind zeker lerensituaties kunnen morele normen volledig worden verwaarloosd.

Een ander voorbeeld van de gevolgen is het onderbreken van de activiteiten van uw kind om de telefoon op te nemen. Het kind leert dat communicatie via de gadget belangrijker is dan direct contact. Dit soort gedrag is tegenwoordig bijna overal te zien.

Bij het onderwijzen van de persoonlijkheid en de ontwikkeling van een kind is het niet zo belangrijk aan welke van de basistheorieën een leraar of ouder zich zal houden. Het is veel belangrijker om de belangrijkste pedagogische principes van het onderwijsproces niet te vergeten. Als er geen rekening mee wordt gehouden, zal geen enkele onderwijsmethode of theorie het gewenste resultaat opleveren, wat ze ook mogen zijn.

Als we bijvoorbeeld een kind willen opvoeden in overeenstemming met de ideeën van vrij worden, die voor het eerst werden geformuleerd door Rousseau, moeten we niet vergeten dat hij er zelf aan zal moeten voldoen. Je kunt kinderen niet één ding vertellen en elke dag iets anders doen. Dit zal leiden tot de ontwikkeling van dubbelhartigheid, hypocrisie. Als je bijvoorbeeld de persoonlijkheid van een kind ontwikkelt in overeenstemming met de theorie van gratis onderwijs, moet je het kind niet dwingen om het alfabet te leren op driejarige leeftijd of om op vijfjarige leeftijd naar een balletschool te gaan, tenzij het kind dat zelf wil.

Wie was Rousseau?

Jean Jacques Rousseau - een uitstekende denker, filosoof, schrijver, die leefde tijdens de Verlichting. Hij wordt beschouwd als een Franse figuur, hoewel deze man in Genève werd geboren. Hij werd geboren in 1712. Rousseau stierf in 1778 in de buurt van Parijs, in een van de grootstedelijke buitenwijken.

Naast filosofie, pedagogiek en sociale kwesties, was hij geïnteresseerd in musicologie en botanie. Tijdgenoten beschouwden Rousseau als een goede componist, hoewel de denker zijn eigen muzikale experimenten met een beetje ironie behandelde.

Van zijn erfgoed voor pedagogiek zijn de volgende werken van de grootste waarde:

• "Eloise".
• "Emil of over onderwijs".
• "Bekentenis".

Rousseau's ideeën over het vrije onderwijs van het individu vonden een reactie bij veel prominente geesten, bijvoorbeeld Leo Tolstoy beschouwde zichzelf als een volgeling van de Franse denker.

De essentie van Rousseau's theorie van gratis onderwijs

Het werk van Rousseau leidt ongetwijfeld alle basistheorieën over opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling. Zijn ideeën in volgende generaties werden zowel ondersteund door opvoeders, denkers en psychologen als verworpen, maar ze werden steevast een soort fundament, een hoeksteen voor de ontwikkeling van andere theorieën en methoden.

De essentie van Rousseau's theorie is dat je de natuurlijke aard van dingen moet volgen in de opvoeding van het individu. Dit wordt in de psychologie vaak minachtend 'naturalisme' genoemd. De Franse denker zei: "De natuur wil dat mensen kinderen zijn voordat ze volwassen worden." Met andere woorden, Rousseau verzette zich tegen de kunstmatige doelgerichte ontwikkeling van kinderen, hij geloofde dat het proces om een persoon te worden en het verwerven van welke kwaliteiten dan ook natuurlijk zou moeten verlopen.

Natuurlijk betekent dit niet dat kinderen niets mogen leren of zich ergens mee bezig moeten houden. Deze lessen moeten echtervolledig voldoen aan de wensen van kinderen, hun innerlijke behoeften en natuurlijk leeftijd. Dat wil zeggen, als we het hoofdidee van Rousseau's theorie aanpassen aan de moderne wereld, dan zal het als volgt klinken: hij verzette zich tegen vroege ontwikkeling en de compilatie van verschillende universele of thematische pedagogische programma's en methoden.

Volgens de theorie van Rousseau wordt een persoon opgevoed door drie bronnen:

• natuur;
• maatschappij;
• voorwerpen en dingen.

Dat wil zeggen, de vorming van persoonlijkheid wordt beïnvloed door omgevingsomstandigheden, relaties met mensen en het gebruik van gefabriceerde artikelen, gereedschappen, meubels, speelgoed en andere dingen. In aanwezigheid van deze drie componenten wordt onderwijs een natuurlijk proces dat geen kunstmatige versterking vereist.

Wie is Herbart?

Johann Friedrich Herbart is de grondlegger van de pedagogiek als wetenschappelijke discipline. Herbart werd geboren in 1776, op het grondgebied van het Duitse Oldenburg. De wetenschapper stierf in 1841 in Göttingen.

Hij was niet alleen bezig met pedagogiek. Herbart wijdde het grootste deel van zijn leven aan psychologie. Hij wordt beschouwd als een van de grondleggers van de empirische richting in deze wetenschap. De wetenschapper beschouwde zichzelf als een aanhanger van de ideeën van de associatieve psychologie en deed veel om deze richting te ontwikkelen.

Voor pedagogiek is de theorie van autoritair onderwijs van belang. I. F. Herbart schetste daarin de ideeën van de noodzaak van een bewuste morele opvoeding van het individu, om te voorkomen dat dit proces aan het toeval wordt overgelaten. Deze ideeën zijn op het eerste gezicht in tegenspraak met de theorie van Rousseau, maar aan de andere kantze kunnen worden gezien als een aanvulling daarop.

Van de erfenis van de wetenschapper zijn de volgende werken van de grootste waarde:

• "Algemene pedagogiek afgeleid van de doeleinden van het onderwijs"
• “Brieven over de toepassing van psychologie op pedagogiek.”
• "Overzicht van lezingen over pedagogiek".

De essentie van Herbarts theorie

De overgrote meerderheid van de moderne basistheorieën over opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling zijn gebaseerd op de ideeën van een Duitse leraar en psycholoog.

De theorie van de Duitse wetenschapper is een pedagogisch systeem van morele opvoeding van het individu. Zijn psychologische en pedagogische onderwijstheorie is gebaseerd op vijf ideologische hoofdstellingen:

• innerlijke vrijheid die nodig is voor de integriteit van het individu;
• het idee van perfectie, waardoor je een gevoel van harmonie kunt bereiken;
• goodwill, uitgedrukt in de afstemming van iemands verlangens, behoeften en acties met de behoeften en wil van andere mensen;
• juridische conflictoplossing;
• het principe van rechtvaardigheid begrijpen.

Door de ideeën van een Duitse leraar aan de moderne realiteit aan te passen, kan worden gesteld dat de essentie van zijn onderwijstheorie is dat een persoon zich ontwikkelt onder invloed van de samenleving en direct binnen haar kader. De tradities, behoeften en morele normen van de samenleving bepalen hoe een persoon precies zal worden opgevoed en opgeleid.

Dewey: wie was hij?

John Dewey is een van de beroemdste Amerikaanse filosofen en opvoeders. Hij werd geboren in het midden van de 19e eeuw, in 1859. Overleden inmidden van de vorige eeuw, in 1952. Dewey is opgeleid aan de Universiteit van Vermont.

Hij hield zich voornamelijk bezig met filosofie, maar hij benaderde deze discipline niet zozeer als theoreticus, maar als beoefenaar. De wetenschapper besteedde speciale aandacht aan sociale kwesties en problemen van persoonlijkheidsontwikkeling, onderwijs.

De belangrijkste verdienste van deze Amerikaanse wetenschapper is dat hij een methodologie heeft ontwikkeld voor het toepassen van pragmatische principes op het gebied van logica en cognitie. Ook de pragmatische onderwijstheorie is zijn geesteskind. Dewey is een van de grootste filosofen en sociologen van de afgelopen eeuw, niet alleen voor de Verenigde Staten, maar voor de rest van de wereld.

De essentie van zijn theorie

Waarschijnlijk zijn de ideeën van Dewey verreweg het meest gevraagd in praktische pedagogische activiteiten. De Amerikaanse filosoof zag de kenmerken van de ontwikkeling van de persoonlijkheid en zijn opvoeding in de noodzaak om de vaardigheden te cultiveren om zich aan te passen aan levenssituaties en omstandigheden.

Volgens de ideeën van een Amerikaanse wetenschapper is het doel van elk pedagogisch proces om een persoon op te leiden die in staat is zich aan te passen aan alle levensomstandigheden, zich daaraan aan te passen en niet psychologisch instort, om zijn eigen niche.

Binnen deze theorie formuleerde Dewey de stellingen van de zogenaamde instrumentele pedagogiek. Het belangrijkste principe is dat de vorming van een persoonlijkheid niet zozeer afhangt van opleiding, maar van de accumulatie van de eigen levenservaring. Met andere woorden, de leraar kan het kind eindeloos uitleggen dat bedrog- dit is slecht, maar als het kind dit minstens één keer heeft gedaan en alleen voor zichzelf heeft geprofiteerd van deze actie, zal hij nog steeds vals spelen.

Volgens de theorie van het pragmatisme moet het onderwijs rekening houden met de directe levenservaring van het individu. In de psychologie wordt dit vaak de transformatie van minnen in plussen genoemd. Dat wil zeggen, als een kind vatbaar is voor bedrog, is het niet nodig om te proberen deze kwaliteit uit te roeien, je moet een niche vinden waarin het een deugd zal worden en noodzakelijk zal zijn.

Wat zijn de huidige opvattingen van opvoeders en psychologen?

Moderne theorieën over opvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling verschillen van de leringen uit het verleden door de flexibiliteit van stellingen en concepten. Dat wil zeggen, moderne opvoeders en psychologen proberen tegenwoordig het beste uit de werken van hun voorgangers te halen, ze te synthetiseren, te combineren en niet slechts één lering te volgen.

Deze trend ontstond eind jaren 80 van de vorige eeuw. In die tijd was vooral de theorie van persoonlijkheidseducatie in een team, die ontstond op basis van werken, populair:

• A. S. Makarenko.
• S. T. Shatsky.
• B. M. Korotova.
• I. P. Ivanova.

Deze theorie blijft zich vandaag ontwikkelen. De invloed van de samenleving, de impact van het team op de opvoeding en ontwikkeling van het individu - dit is de basis van deze pedagogische richting. Maar samen met de rol van de samenleving besteden moderne specialisten aandacht aan de onthulling van individuele talenten, kwaliteiten die inherent zijn aan elke persoon vanaf de geboorte.

Het onderwijsproces, volgens de opvattingen van moderne experts,Het bestaat uit de verwerving door het kind van vaardigheden, ervaring en kennis, zowel in het gezin als in onderwijsinstellingen. Dat wil zeggen, de collectieve en individuele invloed op de ontwikkeling van iemands persoonlijkheid is wederzijds complementair.

Op dit moment combineren opvoeders en leraren dus in de praktijk twee benaderingen: collectief en individueel. Hun combinatie maakt het mogelijk om een zo volledig mogelijke onthulling van de kwaliteiten van iemands persoonlijkheid te bereiken en een focus te vormen op de belangen van de hele samenleving als geheel. Dat wil zeggen, om samen te vatten: een dergelijke benadering van onderwijs stelt de persoonlijkheid van een persoon in staat zich volledig te ontwikkelen, in volledige harmonie met zichzelf, de wereld om ons heen en de samenleving. En dit is op zijn beurt een garantie dat een persoon altijd zijn eigen plekje in de samenleving kan vinden en een beroep dat mensen ten goede komt en hem in staat stelt zichzelf te vervullen.